Không thể lẫn lộn với bất kỳ dòng ấm nào, ấm tích Tử Sa nổi bật với những ưu điểm hoàn hảo từ công đoạn chế tác cho đến quá trình pha và thưởng thức trà. Với sự hoàn hảo đó, chiếc ấm tích Tử Sa dù có giá vô cùng đắt đỏ nhưng vẫn luôn là món trà cụ mà người người yêu trà mong muốn có được.
Vài nét về ấm tích Tử Sa
Ấm trà được làm từ đất sét Tử Sa thuộc Nghi Hưng, Trung Hoa được gọi là ấm Tử Sa hay ấm tích Tử Sa. Trên thị trường hiện nay xuất hiện rất nhiều loại ấm Tử Sa không chính gốc, không làm từ Nghi Hưng, không làm từ đất Tử Sa hoặc không chế tác hoàn toàn thủ công, … Những sản phẩm ấm này có điểm chung là dáng ấm giống với ấm Tử Sa gốc, không tráng men, có màu đỏ, nâu đó, tím, …Tuy nhiên, mặc dù vẻ ngoài khá giống nhưng có nhiều chi tiết khác biệt, kết cấu khác biệt và không đạt được công năng như ấm tích Tử Sa chính gốc.
Nguồn gốc ấm tích Tử Sa
Có giả thuyết cho rằng chiếc ấm tích Tử Sa đầu tiền được nhà sư Ngô Nghĩa Sơn (chùa Kim Sa thời Minh) chế tác để thưởng trà. Sau đó, chiếc ấm này được rất nhiều người say mê trà đạo yêu thích. Về sau, nhà sư đã truyền lại kỹ thuật chế tác cho đồ đệ của mình là Cung Xuân (người được cho là ông tổ của nghề làm ấm đất nung Nghi Hưng).
Nguyên liệu làm ấm tích Tử Sa
Hiện nay, nguyên liệu chính làm ra ấm tích Tử Sa chính là đất sét với 3 màu chính là đỏ, xanh và tím. Ngoại lệ có một số màu hiếm gặp nhưng không sử dụng nhiều như vàng nhạt, cam, đỏ cam,…
Các loại đất sét này được khai thác dưới lớp đất đá với độ sâu hàng chục mét. Theo nghiên cứu của Viện gốm sứ Thượng Hải, đất Tử Sa có hàm lượng sắt khá cao, lên tới hơn 8%. Đất Tử Sa được nung với nhiệt độ 1200 độ C và tạo thành ấm tích Tử Sa. Độ thấm hút của loại ấm này hơn 2%.
Đặc điểm của ấm tích tử sa
Từ lâu, trong giới trà đạo đã ca ngợi về công năng đặc biệt của ấm tích Tử Sa. Chúng không chỉ giúp việc pha trà trở nên thẩm mỹ, thanh tao hơn mà còn mang đến hương vị thơm ngon cho từng ấm trà. Các nghiên cứu khoa học cũng đã công nhận những tác dụng này theo các phản ứng hóa học và lý tính.
Các loại ấm tích Tử Sa có khả năng thoáng khí nhờ vào các lỗ khí có trên bề mặt ấm. Khi được nung nóng, các lỗ khí sẽ nở ra và giúp cho ấm trà ngon hơn. Thông thường mỗi ấm tích Tử Sa sẽ có độ xốp khoảng 10%, kết hợp với lượng sắt có sẳn trong đất sét sẽ tăng cường các vi chất có lợi cho cơ thể.
Ngoài ra, ấm tích Tử Sa cũng có độ đàn hồi và dẻo dai. Đây là khả năng kết dính đặc biệt của đất sét tử sa. Từ đó mà công việc tạo hình, khắc họa hoa văn lên ấm được thực hiện dễ dàng hơn. Chính vì lẽ đó mà càng ngày nhiều người yêu chuộng bộ môn trà đạo với bộ ấm tích Tử Sa đầy nghệ thuật.
Những công năng đặc biệt của ấm tích Tử Sa
- Ấm tử sa mang đến hương vị đậm nét khi pha trà
- Ấm tử sa có thể thẩm thấu tốt. Sau một thời gian pha trà sẽ tích tụ hương vị trà vào thân ấm.
- Ấm có nhiều lỗ khí xung quanh thân nên rất thoáng khí và bảo quản trà tốt hơn.
- ấm tích Tử Sa có thể thích ứng với nhiều loại nhiệt độ khác nhau. Dù đông hay hè đều có thể sử dụng.
- Do ấm tích tử sa được nung ở nhiệt độ rất cao nên bạn có thể đặt ấm lên bếp lửa mà không bị nứt đổ.
- Ấm tích Tử Sa có độ đàn hồi và rất dẻo, chúng ít khi bị co lại khi nung.
- Các nghệ nhân tạo ra ấm tích tử sa chỉ cần dùng nguyên liệu hoàn toàn từ đất Tử Sa mà không cần phải pha trộn các nguyên liệu khác.
- Ấm tích Tử Sa thuần từ đất sét và không cần phải tráng men