Dáng ấm tử sa Thạch Biều

Trong các dòng ấm Tử Sa thì Thạch Biều là dáng ấm được cho là kinh điển nhất. Đây là dáng ấm mà bất kỳ trà nhân nào khi nhìn thấy cũng phải dùng “mỹ từ” ca ngợi. Dáng ấm toát lên vẻ mạnh mẽ, can trường nhưng lại không kém phần duyên dáng.

Nguồn gốc của ấm tử sa Thạch Biều

Được cho là xuất hiện từ thời bắc Tống và là sáng tạo của Tô Đông Pha (một đại học sĩ thời Tống). Dáng ấm này được lấy ý tưởng từ siêu đun nước bằng kim loại thời xưa và đây được xem là nguyên mẫn đầu tiên.

Dần về sau, dáng ấm bắt đầu có nhiều cải biến và càng mang tính nghệ thuật hơn. Đặc biệt đến thời của nghệ nhân Cố Cảnh Chu, dáng ấm Tử Sa Thạch Biều càng được ưa chuộng và được tạo tác tinh tế hơn. Vị nghệ nhân nổi tiếng này từng dùng cầu thơ “Nhược thủy tam thiên duy ẩm nhất biều” để ca ngợi dáng ấm này.

Đặc điểm của ấm tử sa Thạch Biều

Tất cả dáng ấm Tử Sa sở hữu những đặc điểm khác nhau. Riêng dáng ấm Thạch Biều có những nét đặc trưng sau:

Tổng thể hình tam giác khá cân đối

• • “Không phì mà vững” là câu miêu tả nổi tiếng của Trần Mạnh Sinh dành cho dáng ấm Tử Sa Thạch Biều. Hình dáng ấm tạo cảm giác vững vàng như ngọn núi. Các bộ phận của ấm được chế tác rất cân đối. Để đạt được điều này, người nghệ nhân cần rất nhiều kinh nghiệm và nắm vững kỹ thuật tạo tỷ lệ vàng cho chiếc ấm.
  • Ngoài ra, đây là một trong số ít dáng ấm Tử Sa đi kèm với phần đế. Đế ấm được thiết kế 3 chân, khi kết hợp với ấm và nắp ấm sẽ tạo thành hình chiều cầu đẹp mắt.
  • Một trong những nét đặc trưng của dáng ấm Thạch Biều là phần vòi. Vòi ấm khá ngắn nên dòng nước chạy ra rất mạnh nhưng lại không hề làm bắn giọt li ti. Khi dùng ấm hoàn toàn có thể an tâm vì không bao giờ có tính trạng tắc nghẽn lá trà.
  • Ngoài ra, quai ấm cũng được thiết kế ngược, trông rất độc đáo và dễ cầm nắm hơn.

Một số loại ấm Tử Sa Thạch Biều nổi tiếng

Là dáng ấm kinh điển nên có rất nhiều tác phẩm nổi tiếng được chế tác theo dáng Tử Sa Thạch Biều, trong đó không thể bỏ qua những tác phẩm dưới đây:

1. 1. Cảnh Chu Thạch Biều

Chiếc ấm này gắn liền với tên tuổi của nghệ nhân Cố Cảnh Chu. Ấm có hình elip, thân ấm dày dặn, trên hẹm, dưới rộng rất tinh tế. Với tài năng của mình, nghệ nhân Cố Cảnh Chu đã thể hiện được tất cả nét dẻo dai, duyên dáng đặc trưng của chiếc ấm này.

1. 2. Tử Dã Thạch Biều

Từ Dã Thạch Biều tạo ấn tượng vô cùng sinh động và là tác phẩm cho thấy rõ kỹ thuật cao thâm của người nghệ nhân tạo tác. Thân ấm, quai ấm và nắp ấm được thiết kế như 3 hình tam giác cận nhân, trông rất bắt mắt. Mỗi hình tam giác đều được sắp xếp và tính toán tỉ lệ phù hợp, tạo nên tổng thể hài hòa, có một không hai.

1. 3. Tâm Chu Thạch Biều

Đây là tác phẩm hội tụ đầy đủ những yếu tố mà thú vui trà đạo mang đến, đó là dật, nhã, tinh và hãn (ẩn dật thất truyền, nho nhã, tinh tế, hiếm).

Tâm Chu Thạch Biều là tác phẩm đã thất truyền và là độc nhất nên rất hiếm thấy và vô cùng quý giá. Nhưng lại rất nổi tiếng và là niềm ao ước của mọi trà nhân.

1. 4. Nại Biều

Nại Biểu là tác phẩm nổi tiếng của nghệ nhân Mã Cảnh Huy. Chiếc ấm có vẻ ngoài như hình tam giác đầy đặn nhưng không kém phần thanh thoát. Điểm đặc biệt là phần đáy ấm có một nét mác tạo nên tổng thể linh động, tuấn nhã.

1. 5. Đông Biều

Mang đậm khí chất văn nhân, Đông Biều chính là tác phẩm không thể bỏ qua của nghệ nhân Ngô Đông Thăng. Chiếc ấm được thiết kế kỳ công, tạo một bố cục cân đối, hài hòa cả về vẻ ngoài lần khí chất.

Mỗi chiếc ấm Tử Sa Thạch Biều đều trông rất vững vàng, kiên cố nhưng lại có nhiều đường nét có thể khai phá để tạo nên tác phẩm nghệ thuật. Chính vì thế, đây chắc chắn là dàng ấm không thể không nhắc đến khi kể về ấm Tử Sa Nghi Hưng.