Xuất hiện từ hàng ngàn năm về trước nhưng cho đến ngày nay, ấm trà Tử Sa vẫn luôn là món trà cụ được săn đón hàng đầu. Với những ai yêu trà thì ấm Tử Sa càng trở nên quý giá. Vậy ấm Tử Sa là gì? Có đặc điểm ra sao? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu qua nội dung sau đây.
Ấm Trà Tử Sa là gì?
Ấm tử sa là loại ấm pha trà được làm từ đất tử sa của vùng Nghi Hưng, Giang Tô, Trung Quốc. Loại ấm này có lịch sử lâu đời và được chế tác theo phương pháp thủ công truyền thống, không tráng men. Ấm tử sa Nghi Hưng nổi tiếng vì chất đất tử sa, chế tác khó và khi dùng để pha trà mang lại hương vị trà tốt hơn ấm trà sứ tráng men.
Đặc điểm của ấm Tử Sa
Ấm chén tử sa Nghi Hưng được biết đến với khả năng hấp thụ hương vị trà và khoáng chất sau mỗi lần pha. Theo thời gian, những hương vị này tích tụ lại tạo thành một lớp phủ bên trong độc đáo, tạo hương vị và màu sắc cho các loại nước trà pha trong tương lai.
Vì lý do này, không nên sử dụng xà phòng, hoặc chất tẩy rửa để vệ sinh ấm tử sa Nghi Hưng. Thay vào đó, nên sử dụng nước sạch và để khô tự nhiên.
Để tối ưu hóa hương vị trà, nhiều người sành trà chỉ sử dụng một loại trà duy nhất cho mỗi ấm tử sa Nghi Hưng. Ngược lại, việc pha nhiều loại trà khác nhau trong cùng một ấm có thể ảnh hưởng đến hương vị của các loại trà pha sau này.
Vì sao ấm Tử Sa lại quý như vậy?
Ấm tử sa Nghi Hưng là một trong những vật dụng quan trọng trong trà đạo Trung Hoa. Loại ấm trà này được làm từ đất tử sa, một loại đất quý hiếm chỉ có ở vùng Nghi Hưng, Trung Quốc. Sở dĩ bộ ấm trà tử sa được coi là quý giá và đắt đỏ bởi 3 yếu tố sau:
- Đất tử sa quý hiếm: Đất tử sa có thành phần khoáng chất đa dạng, giúp ấm có độ bền cao và khả năng giữ nhiệt tốt. Loại đất này cũng có độ thấu khí tốt, có khả năng hấp thụ hương vị trà, giúp trà pha ra có hương vị thơm ngon hơn.
- Kỹ thuật chế tác thủ công: Ấm tử sa Nghi Hưng được chế tác thủ công bởi những nghệ nhân lành nghề. Mỗi chiếc ấm trà đều có nét độc đáo riêng, thể hiện sự sáng tạo và tài hoa của người nghệ nhân.
Để tạo ra một chiếc ấm tử sa thủ công, nghệ nhân cần có tay nghề cao và kinh nghiệm dày dặn. - Quy trình nung khó và phức tạp: Ấm tử sa Nghi Hưng được nung ở nhiệt độ cao, có thể phải nung nhiều lần, trong qua trình nung nếu không kiểm soát được nhiệt độ trong lò, thì tỷ lệ nứt vỡ khá cao.
Chính nhờ những yếu tố này, ấm tử sa Nghi Hưng, bình trà tử sa trở thành một vật dụng quý giá, có giá trị sưu tầm và được nhiều người yêu trà ưa chuộng.
Các loại đất làm ấm tử sa
Nghi Hưng là một vùng đất ở Trung Quốc nổi tiếng với tài nguyên đất gốm phong phú, trong đó có đất tử sa. Đất tử sa ở Nghi Hưng được phân thành bốn loại chính là tử nê, lục nê, hồng nê và đoạn nê. Mỗi loại nguyên liệu đất tử sa có màu sắc và tính chất đất khác nhau.
- Tử nê (tử sa): là loại đất phổ biến nhất ở Nghi Hưng, có màu tím hoặc tím nhạt. Tử nê có độ bền cao, khả năng thấu khí tốt và giữ hương trà lâu.
- Lục nê: có màu xanh lá cây hoặc xanh lam. Lục nê có độ mềm mại và dẻo dai, phù hợp để tạo ra những chiếc ấm có hình dáng tinh tế.
- Hồng nê: có màu đỏ hoặc hồng. Thường thấy là đất đại hồng bào, chu nê, thanh thủy nê..vv loại bùn này có độ cứng cao, khả năng chịu nhiệt tốt và giữ nhiệt lâu.
- Đoạn nê: có màu vàng đặt trưng, đặc tính đất xốp, nhiều lỗ thoáng khí. Đoạn nê được chia thành nhiều loại như: nguyên khoáng đoạn nê, chi ma đoạn nê, hoàng kim đoạn nê, bổn sơn lục nê…
- Ngoài ra, còn có một loại đất tử sa nữa là hắc kim sa, tử chu nê. Đây là các loại đất phối với các loại đất khác để ra màu sắc và tính chất tốt hơn, không được phân loại riêng.
Mỗi loại đất tử sa đều có những đặc tính và ưu điểm riêng. Tùy theo sở thích và nhu cầu sử dụng mà người ta có thể lựa chọn loại đất tử sa phù hợp
Các dáng ấm trà tử sa phổ biến
Ấm trà tử sa là một vật dụng không thể thiếu trong trà đạo. Ấm tử sa có nhiều dáng khác nhau, mỗi dáng có những đặc điểm và ưu điểm riêng. Với người mới bắt đầu, việc phân biệt các dáng ấm tử sa, các loại ấm tử sa có thể là một thách thức.
- Ấm Phỏng Cổ: Dáng ấm này có hình dáng truyền thống, với phần thân ấm tròn và ngắn, thân phình to, vòi ấm ngắn. Đây là dáng ấm được sử dụng phổ biến nhất trong giới trà đạo.
- Ấm Thạch Biều: Thạch Biều được xem là loại ấm kinh điển của dòng ấm tử sa Nghi Hưng Trung Quốc. Ấm Thạch biều được thu nhỏ trên, phình to ra ở dưới, tạo cho chiếc ấm có vẻ ngoài vững chãi, trầm lắng.
- Ấm Long Đán: Dáng ấm này có hình dáng giống như quả trứng, với phần bụng ấm tròn, cổ ấm cao và vòi ấm ngắn. Ấm Long Đán có ưu điểm là giữ nhiệt tốt và giúp trà giữ được hương vị lâu hơn.
- Ấm Tây Thi: Dáng ấm này có hình dáng giống như bộ ngực của nàng Tây Thi, với phần thân ấm tròn đầy, vòi ấm ngắn. Ấm Tây Thi có ưu điểm là dễ cầm nắm và sử dụng.
- Ấm Đức Chung: Dáng ấm này có hình dáng giống như chiếc chuông, với phần thân ấm tròn, cổ ấm cao và vòi ấm ngắn. Ấm Đức Chung có ưu điểm là giữ nhiệt tốt và giúp trà giữ được hương vị lâu hơn.
Và còn rất nhiều các dáng ấm trà khác, bạn có thể tham khảo các sản phẩm ở bên dưới bài viết.
Tiêu chí chọn ấm tử sa
Ấm đất tử sa là một vật dụng quan trọng trong trà đạo, giúp giữ nhiệt và tăng hương vị cho trà, ấm đất tử sa càng dùng càng nhuận màu. Với người mới bắt đầu, việc lựa chọn ấm tử sa, bình trà tử sa phù hợp có thể là một thách thức.
Dưới đây là 4 cách chọn ấm tử sa cho người mới bắt đầu:
- Chọn ấm tử sa dựa trên hình dáng ấm: Mỗi dáng ấm có những đặc điểm và ưu điểm riêng, phù hợp với từng loại trà và sở thích của người dùng.
- Chọn ấm tử sa dựa trên cảm nhận các giác quan: Người dùng nên lựa chọn ấm có trọng lượng vừa tay, cầm nắm thoải mái và có độ dày phù hợp.
- Chọn ấm tử sa theo loại đất: Đất tử sa có nhiều loại, mỗi loại có những đặc tính riêng. Người dùng nên lựa chọn loại đất phù hợp với loại trà mà mình thường sử dụng.
Để lựa chọn được ấm chè tử sa phù hợp, người dùng nên cân nhắc các yếu tố trên.
Cách dưỡng ấm tử sa
Ấm tử sa là một vật dụng quan trọng trong trà đạo, giúp ấm pha trà ngon hơn, màu sắc bề mặt ấm nhuận bóng đẹp hơn. Để ấm tử sa phát huy hết công dụng, cần được nuôi dưỡng đúng cách.
Cách nuôi dưỡng ấm tử sa chuẩn nhất bao gồm 4 bước:
- Làm nóng ấm trước khi pha trà: Dội nước sôi vào trong và ngoài ấm để mở các lỗ khí khổng, giúp ấm dễ hấp thụ tinh dầu trà và hương trà.
- Dội nước tráng trà lên ấm: Dội nước tráng trà lên ấm đang nóng để giúp ấm hấp thụ tinh dầu trà, giúp ấm lên màu đẹp.
- Dùng chổi chuyên dụng để dưỡng ấm: Dùng chổi chuyên dụng quét đều lên mặt thành ấm để giúp ấm bóng và nhuận.
- Tráng sạch ấm và lau khô: Sau khi uống trà xong, đổ nước sôi vào ấm để ngâm, sau đó tráng sạch và lau khô ấm.
Việc nuôi dưỡng ấm tử sa đúng cách giúp ấm lên màu đẹp, giữ được hương vị trà lâu hơn và sử dụng được lâu bền hơn.
Lưu ý khi dùng ấm trà tử sa
Ấm chén tử sa có nhiều ưu điểm vượt trội so với các loại ấm trà khác như giữ nhiệt tốt, giúp trà giữ được hương vị và màu sắc lâu hơn, đồng thời có tác dụng lọc tạp chất và khử độc trong trà.
Tuy nhiên, để sử dụng ấm tử sa đúng cách và phát huy tối đa những ưu điểm của nó, bạn cần lưu ý một số điểm sau:
1. Khai ấm
Trước khi sử dụng ấm tử sa lần đầu tiên, bạn cần tiến hành khai ấm để loại bỏ tạp chất và giúp ấm ngấm trà. Cách khai ấm như sau:
- Rửa sạch ấm bằng nước ấm.
- Cho ấm vào nồi, đổ nước ngập ấm và đun sôi nhỏ lửa trong khoảng 15 phút.
- Sau khi đun sôi, để nguội tự nhiên và vớt ấm ra.
2. Sử dụng nước sạch
Để pha trà bằng ấm tử sa, bạn nên sử dụng nước sạch, không có mùi tanh, tạp chất. Nước đun sôi để nguội là loại nước phù hợp nhất để pha trà bằng ấm tử sa.
3. Không dùng hóa chất tẩy rửa
Khi rửa ấm tử sa, bạn chỉ nên dùng nước sạch và miếng vải mềm. Không nên dùng các loại chất tẩy rửa, xà phòng vì có thể làm ảnh hưởng đến chất lượng của ấm.
4. Tránh ánh nắng mặt trời
Ấm tử sa có tính hút ẩm cao, nên bạn cần tránh để ấm dưới ánh nắng mặt trời. Ánh nắng mặt trời có thể làm ấm bị nứt nẻ, vỡ.
5. Không dùng ấm để pha nhiều loại trà
Mỗi loại trà có những đặc tính riêng, nên bạn nên dùng một loại ấm riêng cho từng loại trà. Việc dùng chung ấm để pha các loại trà khác nhau có thể làm ảnh hưởng đến hương vị của trà.
6. Không để bã trà lâu trong ấm
Bề mặt bên trong ấm tử sa có khả năng thẩm thấu vị trà, nên bạn không nên để bã trà lâu trong ấm sau khi pha trà. Việc để bã trà lâu trong ấm có thể làm ấm bị ám mùi và ảnh hưởng đến hương vị của trà pha tiếp theo.
Một số mẹo nhỏ khi sử dụng ấm trà tử sa
- Để ấm có màu sắc đẹp và bền lâu, bạn có thể lau chùi ấm bằng chổi chuyên dụng hoặc khăn mềm sau mỗi lần sử dụng.
- Nếu ấm bị bám cặn trà, cao trà, bạn có thể ngâm ấm trong nước ấm có pha ít giấm hoặc baking soda trong khoảng 30 phút, sau đó rửa sạch lại bằng nước ấm.
Mua ấm tử sa Trung Quốc ở đâu uy tín?
Hiện nay trên thị trường có nhiều đơn vị mua bán ấm tử sa với nhiều mức giá khác nhau, cho nên người mua cần phải có kiến thức về ấm tử sa, để không bị rơi vào cảnh mua phải ấm tử sa chất lượng kém, ấm tử sa giả.
Thế Giới Trà Đạo chuyên cung cấp các sản phẩm ấm trà tử sa chính hãng, ấm trà tử sa cao cấp tại Nghi Hưng, Trung Quốc. Chúng tôi cam kết mang đến cho khách hàng những sản phẩm chất lượng tốt nhất với giá cả hợp lý.
Kết luận
Với những chia sẻ trên, hy vọng bạn đã có cái nhìn tổng quan về ấm tử sa – một báu vật trong nghệ thuật pha trà. Để khám phá sâu hơn về thế giới ấm tử sa và nâng cao trải nghiệm thẩm trà của mình, hãy tiếp tục đồng hành cùng Thế Giới Trà Đạo. Chúng tôi sẽ mang đến cho bạn những kiến thức bổ ích và những câu chuyện thú vị về ấm tử sa.
